Bjelopavlići, dolina uz rijeku Zetu, nisu poznati samo po prirodnim ljepotama i strateškom položaju već i po bogatoj historiji svojih predaka.
Prema predanjima i genetskim istraživanjima, Bjelopavlići su potomci Leke Dukađina, kralja svih Malisora, koji je imao dva sina – Gaša i Barda (Pavla).
Od Gaša je nastao fis Gaši na Kosovu, dok je od Barda potekao fis Bjelopavlići u Crnoj Gori. Zajednička DNK oznaka potomaka Leke Dukađina, jeste E-V13/l-241, što dodatno potvrđuje njihovo porijeklo i povezanost.
Kroz historiju, Bjelopavlići su iznjedrili mnoge ličnosti koje su obilježile političku, vojnu, kulturnu i sportsku scenu Balkana. Njihova dobra i loša djela i danas služe kao inspiracija, a njihova tradicija i nasljeđe svjedoče o bogatstvu ovog kraja.
Historijske i vojne ličnosti
Iz Bjelopavlića potiču mnoge znamenite ličnosti povezane s vojnim i političkim dešavanjima:
• Kosta Milovanović Pećanac – poznat kao vojvoda i vođa četničkog pokreta, Pećanac je bio ključna figura u brojnim zločinačkim akcijama protiv Bošnjaka, tokom burnih balkanskih vremena. Njegovo ime izaziva kontroverze, ali je ostalo zapisano u historiji.
• Ilija Garašanin – jedan od najvažnijih političkih srpskih vizionara 19. vijeka, autor Načertanija, dokumenta koji je postavio temelje moderne srpske politike. Njegovi korijeni iz Bjelopavlića svjedoče o dubokoj vezi ovog kraja s težnjama političkim idejama “Srpskog ujedinjenja.”
• Blagoje Jovović – poznat po atentatu na Antu Pavelića 1957. godine.
• Bajo Stanišić – četnički vojvoda
• Nebojša Pavković – general Vojske Jugoslavije, koji je imao ključnu ulogu u događajima na Kosovu tokom kasnih 1990-ih. Njegova vojna karijera obilježila je period turbulentnih dešavanja u regionu.
Politička i bezbjednosna scena
Bjelopavlići su dali i značajne političke i bezbjednosne lidere:
• Jovica Stanišić – nekadašnji šef Državne bezbjednosti Srbije, bio je ključna figura u političkim dešavanjima tokom 1990-ih godina. Njegova uloga i danas je predmet rasprava i analize.
• Dragan Jočić – bivši ministar unutrašnjih poslova Srbije, poznat po reformama i organizaciji policijskih snaga u teškim vremenima.
Umjetnost i kultura
Bjelopavlići su dali značajan doprinos kulturi i umjetnosti:
• Zoran Kalezić – legendarni pjevač narodne muzike čije su pjesme, ispunjene emocijama i tradicijom, obilježile generacije na Balkanu.
• Ljubomir Đurović – legendarni pjevač narodne muzike čije su pjesme, ispunjene emocijama i tradicijom, obilježile generacije na Balkanu.
• Miroslav Ilić, čuveni pjevač narodne muzike, čiji glas i pjesme godinama inspirišu publiku širom regiona. Njegova karijera simbolizuje ljubav prema tradiciji i muzičkom stvaralaštvu.
• Vojislav Brajović, legendarni glumac poznat po ulogama u jugoslovenskoj i srpskoj kinematografiji. Njegov doprinos filmskoj i pozorišnoj sceni ostaje neprocjenjiv.
Sport: Šampioni iz Bjelopavlića
Sport je još jedna oblast u kojoj su Bjelopavlići dali velike ličnosti:
• Dejan Savićević – legendarni fudbaler poznat kao “Genije”. Njegova karijera, koja uključuje igranje za Crvenu zvezdu, Milan i reprezentaciju Jugoslavije, svrstava ga među najveće fudbalere svih vremena.
• Dejan Tomašević – nekadašnji jugoslovenski košarkaš i osvajač brojnih medalja na evropskim i svjetskim prvenstvima. Njegova upornost i talenat simbolizuju vrhunski sport.
• Zoran Filipović, legendarni fudbaler i trener, takođe potiče iz ovog kraja. Njegovi uspjesi na terenu i pored njega donijeli su slavu Bjelopavlićima na međunarodnoj fudbalskoj sceni.
Zaključak
Od vojnih likova Koste Pećanca i Blagoja Jovovića, preko političara kao što je Ilija Garašanin, do umjetnika poput Zorana Kalezića i sportskih velikana poput Dejana Savićevića i Dejana Tomaševića, Bjelopavlići su bili neiscrpan izvor poznatih ličnosti.
Ova regija, bogata historijom i tradicijom, inspirisala je ostale predjele Balkana i svijeta.
